Thời gian gần đây, đặc biệt trong những giải đấu lớn như World Cup, Euro… VAR là cụm từ được nhắc đến rất thường xuyên. Tuy nhiên, có những người vẫn chưa hiểu rõ công nghệ VAR là gì, được áp dụng trong những tình huống, trường hợp này. Vậy nên hãy dành chút thời gian để cùng experimentaljelly.com chúng tôi tìm hiểu dưới đây nhé.
I. VAR là gì?
VAR là viết tắt của từ Video Assistant Referee, có nghĩa là công nghệ hỗ trợ trọng tài bằng video. Hiện tại, công nghệ VAR được dùng để giúp các trọng tài bóng đá nắm bắt tình hình trận đấu và đưa ra những quyết định chính xác trong các tình huống gây tranh cãi.
Công nghệ VAR được thử nghiệm lần đầu tiên tại Anh, sau đó là một vài trận đấu ở Đức và Italia. Đến năm 2018, VAR đã được áp dụng chính thức tại World Cup.
Công nghệ VAR đã cho thấy sức ảnh hưởng của nó khi đóng góp không nhỏ vào một loạt các quyết định của trọng tài trong các trận đấu giữa Bồ Đào Nha với Tây Ban Nha, Pháp với Úc, Thụy Điển với Hàn Quốc… Cho đến nay, VAR vẫn được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi để đảm bảo tính công bằng trong các trận đấu.
II. Công nghệ VAR được hoạt động như thế nào?
Hệ thống VAR sẽ được đặt biệt lập. Tuy nhiên, nó có khả năng và quyền hạn truy cập vào mọi camera được đặt trên sân thi đấu ở thời điểm đó. Với công nghệ cao, hệ thống VAR sẽ nhanh chóng thông bao cho trọng tài nếu phát hiện ra lỗi.
Vậy hoạt động của công nghệ VAR là gì, như thế nào? Theo đó, tại kỳ World Cup 2018, trên các sân bóng sẽ được lắp đặt tổng cộng là 33 camera, với 8 loại có khả năng quay siêu chậm và 4 camera quay siêu siêu chậm khác. Tại các vòng knock-out, sẽ lắp thêm 2 camera quay chậm nữa được đặt ở phía sau cầu môn của mỗi đội.
Bên cạnh đó, hệ thống sẽ còn có 2 camera với nhiệm vụ là chuyên theo dõi các tình huống việt vị. Toàn bộ các tình huống diễn ra trên sân bóng đều được hệ thống camera ghi hình và truyền trực tiếp đến trung tâm đặc biệt được đặt tại thủ đô The Video Operation Room. Đây là nơi có 13 vị trợ lý video là các trọng tài phụ chờ để phân tích các dữ liệu được đưa về.
Trong đó có 1 người được chọn cho từng trận thi đấu và hoạt động cùng với đội ngũ.
Các trọng tài phụ có nhiệm vụ là quan sát lại những tình huống quay chậm để thông báo cho trọng tài chính điều khiển trận đấu. Nếu có lỗi xảy ra thì trọng tài chính sẽ cần thêm các ý kiến về tình huống nhạy cảm trên sân, sau khi tham vấn xong, trọng tài chính sẽ đưa ra quyết định cuối cùng của tình huống đó.
III. Các trường hợp được áp dụng công nghệ VAR
Theo quyết định từ FIFA thì công nghệ VAR không được dùng cho mọi tình huống mà chỉ được sử dụng trong các trường hợp nhất định sau đây.
1. Nhận diện sai lầm của trọng tài
Trong thực tế, có không ít các trọng tài đã mắc sai lầm khi đưa ra những quyết định trên sân bóng. Nhờ vào VAR mà những sai lầm đó có thể được sửa chữa. Từ đó mà mọi quyết định của trọng tài đưa ra sẽ chính xác và công bằng hơn.
2. Penalties
Khu vực vòng cấm chính là nơi mà công nghệ VAR được các trọng tài sử dụng thường xuyên nhất. Việc có quyết định thổi phạt của trọng tài chính có thể được tiếp tục hoặc bị hủy bỏ ngay sau khi tham khảo xong hình ảnh từ VAR. Nhờ đó đảm bảo việc xử phạt được chính xác hơn.
3. Thẻ đỏ trực tiếp
Những hành vi bạo lực của các cầu thủ trên sân sẽ được hạn chế hơn nhờ vào công nghệ VAR. Tuy nhiên, công nghệ ngày chỉ được áp dụng trong những trường hợp có thẻ đỏ trực tiếp, còn thẻ vàng thứ 2 sẽ không được áp dụng VAR.
4. Bàn thắng gây tranh cãi
Khi có một đội khiếu kiện về bàn thắng được ghi, công nghệ VAR sẽ được sử dụng để trọng tài nhìn lại toàn cảnh bàn thắng đó được ghi như thế nào. Thông qua VAR, những lỗi nhỏ nhất như sượt tay, việt vị chỉ trong vài centimet cũng có thể phát hiện ra. Từ đó mà trọng tài sẽ xem xét lại bàn thắng đó có hợp lý không để đưa ra quyết định cuối cùng.
IV. Tại sao VAR lại được sử dụng?
FIFA muốn cải thiện độ chính xác của các quyết định trọng tài trên sân nên công nghệ VAR đã được sử dụng tại 1000 trận đấu với độ chính xác từ 93-99%.
Liên đoàn bóng đá Quốc tế đã xem xét kỹ những tiềm năng của công nghệ VAR là gì cũng như đem lại lợi ích gì. Chủ tịch FIFA cũng cho rằng công nghệ này cần cải thiện tốc độ phân tích trận đấu và khả năng truyền đạt đến các trọng tài. Tuy có những ưu điểm vượt trội, thế nhưng không phải ai cũng ủng hộ công nghệ VAR. Bởi việc quá phụ thuộc vào VAR khiến cho trận đấu bị gián đoạn.
V. Những kịch bản thường được sử dụng VAR
- Trọng tài chính điều khiển trận đấu sẽ nhận tín hiệu từ tổ trọng tài VAR thông qua chiếc tai nghe. Sau đó, trọng tài sẽ ra tín hiệu để tạm dừng trận đấu và cho các cầu thủ biết rằng có một quyết định cần phải xem xét. Nếu trọng tài nhận định tình huống đó không có lỗi thì trận đấu sẽ được tiếp tục.
- Trường hợp sử dụng VAR thứ 2 là khi trọng tài chính ra tín hiệu bằng cách vẽ hình chữ nhật. Các trọng tài thuộc tổ VAR sẽ đánh giá lại tình huống đó rồi gửi đến trọng tài chính, người sẽ đưa ra quyết định cuối cùng của tình huống đó.
- Trường hợp tiếp theo sử dụng VAR chính là tổ trọng tài video sẽ gợi ý trọng tài chính xem lại tình huống bằng một màn hình quan sát được lắp ở sân bóng. Trong tài chính điều khiển trận đấu sẽ ra dấu hình chữ nhật trước khi đưa ra quyết định cuối cùng của mình. Dù trong trường hợp nào thì trọng tài chính cũng là người đưa ra quyết định cuối cùng. Trọng tài chính không được để trận đấu diễn ra trong lúc xem xét VAR. Trước đó, trọng tài phải chờ bóng đến một vị trí trung lập trước khi đưa ra tín hiệu VAR xem lại tình huống ban đầu.
Trên đây là những giải đáp của chúng tôi xoay quanh vấn đề công nghệ VAR là gì. Hy vọng qua những chia sẻ này bạn đã có thêm những kiến thức mới về bóng đá.